Σύμφωνα με την επίσημη σελίδα του ESM:
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) είναι ένα σημαντικό συστατικό της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ με στόχο τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ.
Όπως και ο προκάτοχός του - το προσωρινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), που συστάθηκε το 2010 - ο ΕΜΣ παρέχει οικονομική βοήθεια προς τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν ή απειλούνται από δυσκολίες χρηματοδότησης.
Τα δύο θεσμικά όργανα λειτουργούσαν ταυτόχρονα από τον Οκτώβριο του 2012 (όταν ο ΕΜΣ εγκαινιάστηκε) μέχρι τον Ιούνιο του 2013.
Από 1ης Ιουλίου 2013, η EFSF δεν θα συμμετάσχει σε νέα προγράμματα οικονομικής βοήθειας, αλλά θα συνεχίσουν τη διαχείριση και την επιστροφή του υπολειπόμενου χρέους.
Στη συνέχεια, ο ΕΜΣ θα παραμείνει ως το μοναδικό και μόνιμο μηχανισμό για την αντιμετώπιση των νέων αιτήσεων για οικονομική ενίσχυση από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Το EFSF θα πάψει να υφίσταται μία φορά όλα τα εκκρεμή δάνεια στο πλαίσιο των προγραμμάτων ενίσχυσης του EFSF έχουν επιστραφεί και όλα τα χρηματοδοτικά μέσα που εκδίδονται από το EFSF και οποιαδήποτε ποσά επιστροφής λόγω Εγγυητές έχουν εξοφληθεί στο ακέραιο.
Για την εκπλήρωση του σκοπού του, ο ΕΜΣ αυξάνει τα κεφάλαια με την έκδοση μέσα χρηματαγοράς, καθώς και μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα χρεόγραφα με διάρκεια έως 30 χρόνια. ΕΜΣ έκδοση υποστηρίζεται από ένα καταβεβλημένο κεφάλαιο € 80 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με την κλείδα κατανομής που προσαρτάται στη συνθήκη για τον ΕΜΣ.
Ο ΕΜΣ συνεργάζεται πολύ στενά με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Ένα κράτος μέλος της ευρωζώνης ζητεί χρηματοδοτική συνδρομή από τον ΕΜΣ αναμένεται να απευθύνουν, εφόσον είναι δυνατόν, ανάλογο αίτημα προς το ΔΝΤ.
Η ίδρυση του ΕΜΣ δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως (stand-alone) απάντηση στην κρίση δημόσιου χρέους, αλλά μάλλον ως συμπληρωματική σε μια σειρά μέτρων που λαμβάνονται σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο.
Οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τα κράτη μέλη της ΕΕ σε σχέση με τη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, σε συνδυασμό με τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως το ενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τη Συνθήκη για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό Σταθερότητας και τη διακυβέρνηση στην ΟΝΕ (δημοσιονομικό σύμφωνο), το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, το Ευρώ Πλέον Σύμφωνο και το νέο ευρωπαϊκό σύστημα χρηματοπιστωτικής εποπτείας είναι όλα ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της κρίσης και τη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Αν, όμως, ένα κράτος μέλος της ευρωζώνης απαιτεί οικονομική βοήθεια, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας έχει την ικανότητα και τους πόρους να ενεργεί ως χρηματοοικονομικός οργανισμός και να εφαρμόζει ένα μέσο δανεισμού που θα σταθεροποιήσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
Ένα ακόμη βίντεο για τον τρόπο λειτουργείας του ESM